316'
   Parte Seconda
   spere gessit '). Pax ei data est liis legibus : « ne Graeciae ci-vifatibus, quas Romani contro eum defenderant, bellum inferret: ut captivos et transfuga* redderet ; quinquaginta solum naves haberet, reliquas Romanis daret : per annos decem quaterna milia pondo argenti2) praestaret et obsidem daret filium suum Demetrium ». T. Quinctius etiam Lacedaemoniis intulit bellum. Ducem eorum Nabidem vicit et, quibus voluit condieionibus3), in fidem aecepit. Ingenti gloria duxit ante currum nobilissimos obsides, Demetrium Philippi filium et Armenem Nabidis.
   M rem gessit = combattè. — '-) P. I. (Teor.), § 79. 2. N. 3. — 3) = iis condieionibus, quibus voluit.
   14.
   Cum Perseo antem Aemilius Paullus consul dimicavit, vicitque eum xx milibus peditum eius oceisis. Equitatus cum rege integer fugit. Romanorum c milites amissi sunt. Urbes Macedoniae omnes, quas rex tenuerat, Romanis se dediderunt. Ipse rex, cum desereretur ab amicis, venit in Paulli potesta-tem. Sed honorem ei Aemilius non quasi vieto habuit. Nani et volentem ad pedes sibi cadere non permisit, et iuxta se in sella collocavit. Macedonibus et Ulyriis hae leges a Romanis datae: « ut liberi essent et dimidium eorum tributorum praesta-rent, quae regibus praestitissent» ut apparerei, populum Ro-manum prò aequitate magis quam avaritia dimicare.
   15.
   Tertium deinde bellum contra Carthaginem suscipitur. sescentesimo et altero anno ab Urbe condita, L. Manlio Cen-sorino et M. Manilio coss., anno li postquam secundum Pu-nicum bellum transactum erat. Hi profecti Carthaginem 'op-pugnaverunt. Contra eos Hasdrubal, dux Carthaginiensium, dimicabat, Phaméa, dux alius. equitatui praeerat Carthaginiensium. Scipio tunc, Scipionis Africani nepos, tribunus ibi mi-litabat. Huius apud omnes ingens metus et reverenti a erat. Nam et paratissimus ad dimicandum et consultissimus habebatiir1). Ttaque per eum multa prospere a consulibus gesta sunt, nec quic-quam magis vel Hasdrubal vel Phaméa vitabant, quam contra eam Romanorum partem pugnam cornmittere, ubi Scipio dimicabat.
   4) era stimato.