Storia dei comuni italiani di Paolo Emiliani-Giudici
362
STORIA DEI COMUNI ITALIANI.
lombardi andarono a Costanza, dove l'imperatore a quei giorni dimorava, e dove fu disteso il trattato che nella storia diplomatica chiamasi pace di Gostanza.1
Placentiae habitum ctc. ; Rectorum Longobardiae ac sociorum jusjuran-dum de' accipiendis ac servandis quaecumquc in pace etc. ; Pacta Pacis stabiliendac etc. Concordia Pastoruminter Frideric. etc. : Qualiter Dominili imperator Fridericui et ejut filius Ilenricut proferebal concedere Lombardit regalia et consuetudines, anno \ 183.
1 Riportiamo il testo del Trattato di Costanza secondo la lezione del Carlini, tralasciando, come inutili al nostro scopo, le varianti tratte da vari c̣dici :
« In nomine Sanctae et individuae Trinitatis Fridcricus, divina favente clementia, Romanorum Imperator Angustut́ et filius ejus Henricus scxtus Itoraanorum Rex Augustus Imperialis clementiac mansueta Screuitos com sem-per io subditis suis dispensationem favoris et gratiao babere consuevit, ut quaravis districta severitate excessum delieta debeat et po9sit corrigere, magis «. tamen studeat propitia tranquillitato pacis, et piis affectibus miscricordiae Romanum Imperimi) regere,ct rebellium insolcutiam ad debitam fidem et de-bitae devotionia obsequium revocare. Ea propter cogooscat universitas fide-lium Imperii tam praesentis actatis, quam successurae posteritatis, quod nos solita benignitatis nostrae gratia ad fidem et devotionem Lombardorum, qui aliquando nos, et imperium nostrum offenderunt, viscera nobis innatae pie-tatis aperientcs, eos et Socictatem et fautores eorum in plenitudinem gratiae nostrae recepimus, offensas omnes et culpas, quibus nos ad indignationem pṛ-vocaverant, clementer eia remittentes, eosque propter fidelia devotionis suae scrvitia, quae nos ab eis credimus certissime recepturos, in mimeṛ dileclo-rum fidelium computandos censemus. Paccm itaque nostram, quam eis eie-menter indultam concessimus, praesenti pagina jussimus subterscribi, et aucto-ritatis nostrae Sigillo communiri. Cujus liic est tenor et series :
\ . Nos Romanorum Imperator Fridericus, et filius nostcr Ilenricus Romanorum Rex concedimus vobis Civitatibus, Locis, et Personis Societatis, Regalia et Consuetudiues vestras tam in Civitate, quam extra Civitatem, videli-cet Veronae et Castro ejus, et suburbiis, et aliis Civitatibus, Locis. et Personis Societatis in perpetuum : videlicet ut in ipso Civitate omnia liabeatie ; extra vero omnes Consuetudines sine contradictione nostra exerceatis, quas ab antiquo excrcuistis vel exercetis, scilicet in Frodo, et nemoribus, et pa-scuis, et pontibus, aqnis, et molendinis, sicut ab antiquo babere consuevistis vel liobet, in exercitu, in munitionibus Civitatum, in jurisdictione tam in cri-minalibus causis, quam in pecuniariis intus et extra, et in ceteris, quae od comoioditatem spectant Civitatum. Volumus, ut Regalia, quae vobis concessa non sunt, in bune modum cognoscantur. Episcopus Loci et Homines de Episco-patu, quam de Civitate eligantur, viri bonae opinionis, et qui ad hoc idonei esse crcdantur, tales, qui nec eontra Civitatem, nec contra nostram Majesta-tem privato vel speciali odio teneantur: qui jurent, quod bona fide et sine fraude pcrquircot, et inquisita consignabunt ea, quae specialiter ad nostram spectant Excellentiani. Si autem buie inquiśtioni supersedendum esse puta-K verint, Censura duorum millinm Marcbarum argenti per singnlos annos peti-mus. Attamen competenti moderatone moderabimur etiam quautitatcni iatam si enorrais visa fuorit.
2. Si quis autem super bis, quae vobis concessimus vel pcrmisimus sivc in Civitate, sive extra Civitatem, querimoniam apud Majestatem nostram dc-posucrit, ejus querimoniam non admittemus, et silcntium ci imponemus.
3. Hoc, quod noe, vel noster antccessor Rex vel Imperator Episcopis,
| |
Costanza Gostanza Rectorum Longobardiae Pacta Pacis Pastoruminter Frideric Qualiter Dominili Fridericui Ilenricut Lombardit Trattato Costanza Carlini Sanctae Trinitatis Fridcricus Romanorum Imperator Angustut́ Henricus Itoraanorum Rex Augustus Imperialis Screuitos Romanum Imperimi Imperii Lombardorum Socictatem Sigillo Romanorum Imperator Fridericus Ilenricus Romanorum Rex Civitatibus Locis Personis Societatis Regalia Consuetudiues Civitate Civitatem Veronae Castro Civitatibus Locis Personis Societatis Civitate Consuetudines Frodo Civitatum Civitatum Regalia Loci Homines Episco-patu Civitate Civitatem Majesta-tem Excellentiani Censura Marcbarum Civitate Civitatem Majestatem Hoc Rex Imperator Episcopis Concordia Episcopus
|
